In deze blog neem ik jou graag een paar jaar mee terug in de tijd; naar de periode rondom mijn burn-out. Eigenlijk is burn-out voor mij meer een verzamelnaam geweest voor alles wat speelde. En dat was helaas niet niks. Misschien ken je iemand met een burn-out of die er één (of meerdere) gehad heeft. Of misschien ben je wel zelf overspannen of burn-out geweest. Hoe dan ook weet je misschien dat iedere burn-out weer anders is en het verschilt al helemaal per persoon hoe een burn-out ontstaat. Ik durf hier wel hardop te zeggen dat ik denk dat een grote overeenkomst is, dat in feitte iedereen met een burn-out op de een of andere manier over zijn of haar eigen grenzen is gegaan en/of te weinig naar zichzelf geluisterd heeft. De oorzaak van een burn-out heeft namelijk vrijwel nooit met alleen simpelweg te hard of teveel werken te maken. Een burn-out is in dat opzicht een hele duidelijke levensles waarbij je lichaam letterlijk op de stopknop drukt. Zo kan het niet langer, je moét dingen gaan veranderen. Vergelijk het met de batterij op bijvoorbeeld je telefoon. Van tevoren krijg je mooi een melding dat de batterij bijna leeg is, maar misschien herken je het (dit doe ik in ieder geval vaak wel..) om dat opladen toch zo lang mogelijk uit te stellen. Je pleegt eigenlijk pas echt roofbouw op je lichaam als je alle signalen die aangeven dat je op moet laden, negeert. En op een gegeven moment is de batterij dan echt leeg en ga je ‘uit’.
Maar.. genoeg algemene dingen die je waarschijnlijk allang wist, want ik wilde je in dit blog graag meenemen in hoe het voor mij geweest is. Misschien herken je stukjes uit mijn verhaal bij jezelf of anderen en voelt het daardoor minder alleen, maar wat ik vooral belangrijk vind is om meer openheid te creëren rondom dit soort thema’s.
Mijn 70-urige werkweek
Ja, dat klopt. 70 uur. En dit is nog een gemiddeld aantal eigenlijk. Want ik vond het belangrijk om er altijd voor mijn klanten te zijn. ‘s Avonds en in het weekend. Ik vond het heerlijk om vooral in de avonden ongestoord door te kunnen werken zonder inkomende mails en telefoontjes. Voor als je het misschien nog niet wist: ik werk sinds 2011 voor mijzelf als grafisch vormgever binnen mijn eigen bedrijf SH Media. Ik werkte veel op locatie bij klanten (bijvoorbeeld reclamebureau’s) aan, al zeg ik het zelf, hele vette dingen. Ik werkte voor Disney, Warner Bros, maakte verpakkingen op voor Lidl (die nog steeds in de schappen liggen), drukwerk voor Multicopy en heb jarenlang iedere week de receptenkaarten opgemaakt voor in de HelloFresh maaltijdboxen. Ik vond mijn werk oprecht heel erg leuk. Maar er was nog een andere kant die ik pas veel later opmerkte en dat was dat ik blijkbaar ook zoveel werkte om andere dingen weg te stoppen. En dat lukte me dus eigenlijk prima, maar het haalt je uiteindelijk altijd in.
Chronische stressklachten
Een paar jaar voor mijn burn-out had ik al stressklachten die ik compleet aan de kant geschoven had. Ik kon eigenlijk al heel lang niet meer rustig op de bank zitten, maar wat ik dan deed was weer gaan werken. Alleen tijdens mijn werk was ik redelijk rustig eigenlijk. Maar door een aantal vervelende gebeurtenissen met klanten (waaronder een rechtzaak) merkte ik dat ik steeds minder zin kreeg om te werken. Ik woonde alleen in Zoetermeer in een vrije sector huurwoning en omdat ik het eigenlijk qua werk rustiger aan wilde gaan doen ben ik verhuisd naar een goedkoper appartement. Ik voelde wat minder druk om te werken en dat ben ik toen ook minder gaan doen. Wat ik niet had verwacht is dat mijn klachten eigenlijk alleen maar erger en erger werden. Hoe minder ik ging werken, hoe erger de klachten werden. Dat was een vicieuze cirkel want doordat ik steeds meer klachten kreeg, kón ik ook steeds minder werken. Ik kwam er toen achter dat ik veel te veel had weggestopt en mijzelf en mijn gevoel echt had verwaarloosd.
Ken je dat gevoel nadat je keihard geschrokken bent en je hart tekeergaat? Of als je net een stuk hebt gerend en dan ineens stilstaat? Dat was zo’n beetje hoe mijn hart tekeerging in ruststand. Ik had zoveel last van hartkloppingen dat ik amper nog normaal een trap op kon lopen. Laat staan rustig een filmpje kijken op de bank.. dat heb ik jarenlang niet gekund.
Je lichaam vertelt
Mijn lichaam vertelde: tot hier en niet verder. Waarschijnlijk was ik al veel eerder zwaar overspannen, maar ik ging maar door en door. Totdat het simpelweg niet meer ging, toen pas realiseerde ik me dat ik burn-out was. Mijn klachten werden steeds erger en er kwamen allerlei herinneringen van vroeger naar boven. Oude pijn, die was er genoeg. Ik heb helaas een moeilijke en onveilige jeugd gehad. Ik kom uit een gezin van zes met vier kinderen en ik ben de derde op rij. Ik wil er nu niet teveel over uitweiden, maar ik kijk hier alles behalve prettig op terug. Er zijn veel heftige dingen gebeurd die ik tijdens mijn burn-out als een boemerang weer in mijn gezicht geslingerd kreeg. Achteraf gezien kan ik die signalen en bijvoorbeeld hartkloppingen heel goed plaatsen. Het is alsnog je hart eigenlijk letterlijk van binnenuit op de deur bonst zodat je geen andere keus hebt dan wel te moéten luisteren. Mijn hart had aandacht en liefde nodig en er zat nog veel oude pijn waar ik iets mee moest. Het grote verschil met nu is dat ik dat inzicht toen nog niet had. Ik deed bijna niets meer en werd gek van alle klachten.
Dieptepunt
Tot overmaat van ramp kwam ik steeds minder buiten en ontwikkelde ik langzaamaan steeds meer angsten waaronder straatvrees. Ik woonde nog alleen dus ik moest af en toe wel de deur uit voor boodschappen, maar dit was steeds vaker aanleiding tot een paniekaanval en nog meer hartkloppingen. Op een gegeven moment verhuisde ik naar Venray, mijn huidige woonplaats. Mijn vriend komt hier vandaan en we gingen samenwonen. Nu ik eigenlijk helemaal niet meer hoefde te werken, werden de klachten weer alleen nog maar erger. De straatvrees was nu echt op zijn hoogtepunt en ik kwam eigenlijk de deur helemaal niet meer uit. Ik wilde niet meer naar buiten. Ik deed niks meer. Ik had ook nergens zin in en vond niets meer leuk. Alles was teveel. Ik was zo klaar met alles en vooral met mezelf. Ik baalde ervan dat ik nergens meer zin in had en zat heel de dag somber en ellendig op de bank met hartkloppingen. En ik huilde om mijn verleden en alles wat er gebeurd was. Of ik lag in bed. Ik sliep ontzettend slecht terwijl ik me super moe voelde. En als ik sliep dan had ik regelmatig nachtmerries.
Intensieve therapie voor mijn burn-out
Vanaf mijn 19e volg ik al therapie en nog steeds heb ik af en toe gesprekken bij een psycholoog. In de tijd die ik hierboven beschrijf had ik gelukkig ook regelmatig gesprekken maar omdat ik vrij vaak verhuisd ben in mijn leven, moest ik ook steeds van therapeut wisselen. Aan mijn nieuwe therapeut in Venray had ik eigenlijk niet zoveel en ik merkte dat ik behoefte had aan betere of andere therapie. In ieder geval langere sessies want aan een uur had ik veel te weinig. In Nederland was het toen helaas zo geregeld, dat er niet veel mogelijk was tussen één uur in de week therapie of meteen een behandeling van drie dagen in de week. Maar ik ben voor de laatste optie gegaan en deed een intake voor een intensieve groepstherapie in Nijmegen. Deze therapie heb ik uiteindelijk 16 maanden lang gevolgd en dit bleek de beste beslissing ooit. Maar tegelijkertijd absoluut het allermoeilijkste wat ik ooit heb gedaan. Ik leerde om mijzelf uit te spreken, emoties te herkennen en te reguleren en ik werd geconfronteerd met alles waar ik zelf een aandeel in heb gehad. We hebben zo uitgebreid stilgestaan bij alle vreselijk hardnekkige patronen en alles wat zo diep speelde bij mij dat, in combinatie met ademhalingsoefeningen, meditatie, mindfullness, yoga, psychosomatische fysiotherapie, running therapie en uiteindelijk plannen en weekschema’s maken, mijn stressklachten steeds minder werden. Ik moest er wel eerst door het diepste dal voor en weer terug, maar de behandeling maakte wel ruimte voor alles in mij. Ik weet zeker dat het het waard was. Maar werk aan de winkel blijft er bij mij altijd.
Anderen helpen
Deze therapie bracht mij daarnaast ook weer dichter bij mezelf. Zo merkte ik dat ik er veel energie van kreeg om in verbinding met anderen te zijn en echt wat voor anderen te kunnen betekenen. Mijn empatisch vermogen was eigenlijk veel groter dan ik bij stilgestaan had. Ook wel logisch na mijn jeugd en vervolgens al die jaren in de zakelijke dienstverlening gewerkt te hebben en buiten mijn werk om eigenlijk niet veel mensen te zien. Maar blijkbaar raken dat soort eigenschappen niet zomaar verloren. Je moet ze alleen herontdekken. Deze webshop met persoonlijke insteek houdt mij ‘menselijk’ en dichtbij mijzelf. En ik ben zo dankbaar dat ik deze stap heb genomen (en heb kunnen nemen) en voor alle lieve volgers en klanten die mij er direct of indirect bij helpen om deze mooie eigenschap van mijzelf niet meer uit het oog te verliezen en aadacht te blijven geven.
